معنی خام دست در فرهنگ فارسی عمید

تازه کار، بی تجربه، نشاید دید خصم خویش را خرد / که نرد از خام دستان کم توان برد (نظامی۲ - ۲۰۲)

معنی خام دست در لغت نامه دهخدا

خام مشق. ناتجربه کار. (آنندراج). ناآزموده. بی ربط در کار و عمل. بی وقوف. (ناظم الاطباء) (اشتینگاس). غیر ماهر:، ماند حیران در آنکه چون سازد، نرد با خام دست چون بازد.، نظامی.، نشاید دید خصم خویش را خرد، که نرد از خام دستان کم توان برد.، نظامی.، خام دستانی که پشت پا بدنیا میزنند، در حقیقت دست رد بر زاد عقبی میزنند.، امیرخسرو دهلوی (ازآنندراج).، که باشد یکی رومی خام دست، که با پخته کاران شود هم نشست.، امیرخسرو دهلوی (از آنندراج).، ببازم جان که دل خود بیش از آن بود، مقامر پخته و من خام دستی.، امیرخسرو دهلوی (از آنندراج).،، تنبل. (اشتینگاس). کاهل. (ناظم الاطباء). خیره دست. (از فرهنگ شعوری ج 1 ص 359) :، نیاید بکار تو هر خام دست، چو هر جا شود قدر نادان پست.، میرنظمی (از فرهنگ شعوری).،، وحشی. (اشتینگاس)

معنی خام دست - جستجوی لغت در جدول جو

خام دست

فرهنگ فارسی عمید

خام دست

لغت نامه دهخدا

نیم دست

تخت، مسند، برای مثال دست آفت بدو چگونه رسد / تا در او نیم دست دستور است (انوری - ۶۷)، نیمکت

فرهنگ فارسی عمید

باد دست

کسی که هر چه به دستش برسد خرج کند و چیزی نگه ندارد، مسرف، ولخرج، برای مثال ملامت کنی گفتش ای باد دست / به یک ره پریشان مکن هر چه هست (سعدی۱ - ۸۲)، تهیدست، دست برباد

فرهنگ فارسی عمید

پاک دست

درستکار، کسی که کارهایش از روی راستی و درستی باشد، امین، درست کردار، راست کار، صحیح العمل

فرهنگ فارسی عمید

خشک دست

خسیس، بخیل، فرومایه، پست، لئیم، رذل، دنی، سفله

فرهنگ فارسی عمید

سرم دست

کسی که از بسیاری کار کردن دستش پینه بسته باشد

فرهنگ فارسی عمید

خاک دوست

دوستدار خاک، علاقمند به خاک، کنایه از دوست دار امور دنیوی است:
نه خاکی ولی چون زمین خاک دوست،
نظامی

لغت نامه دهخدا

خاک دوست

(کِ)

فدائی. رفیق. در برابر دوست مانند خاک بی ارزش بودن

لغت نامه دهخدا

خرم دشت

(خُرْ رَ دَ)

دهی است از دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان کاشان، واقع در 21هزارگزی جنوب خاوری کاشان و 2هزارگزی باختر شوسۀ کاشان به نطنز. این ناحیه دامنه و معتدل است. آب آن از دو رشته قنات و محصول آنجا غلات و پنبه و پیاز و میوه. شغل اهالی زراعت است و برخی برای تأمین معاش به طهران برای کارگری می روند. صنایع دستی زنان قالی بافی است و راه فرعی بشوسه دارد. مزرعۀ گز با 50 نفر سکنه جزء این آبادیست. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 3)

لغت نامه دهخدا

خشک دست

(خُ دَ)

آنکه دست بی حرکت دارد، اشل ّ. شلاّء. اعسم. (یادداشت بخط مؤلف) ، ممسک. بخیل. (ناظم الاطباء) (آنندراج) (یادداشت بخط مؤلف) :
جهان کز آب کرم بحر بود برگردید
ز دست بخل تو ای خشک دست تردامن.
شریف تبریزی (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا

خیال دست

(خَ / خیا دَ)

آن بازی است که در مجالس کنند و آن چنان است که یک کس در کنار دیگری پشت سر او بنشیند و آن شخص عبا یا پرده ای بر سر خود و آنکه در کنار اوست کشد بحیله ای که شخص عقبی بالمره در انظار پنهان گردد و معلوم نشود و قدری از شانه های آنکه بکنار اوست نیز پوشیده شود آنگاه شخص کنار نشسته دستهای خود را بر پشت برد و نگهدارد و آن شخص عقبی دستهای خود را بعوض دستهای کنار نشسته برآرد و این پیشی شروع بحرف زدن یا گفتن کند و آن عقبی بدستهای خود که بیرون آید حرکات او را مطابق حرف زدن او بعمل آورد از قبیل دست حرکت دادن و دست بر سبال و صورت کشیدن و گرفتن نی قلیان بر دست و به دهن گذاشتن همه حرکات از دستهای آن عقبی بجهت این یکی که در کنار اوست بعمل آیند و بر ناظران و مجلسیان چنین مفهوم می گردد که این دستهای خود شخصند که بحرکات ارادی حرکت کنند. (از لغت نامۀ محلی شوشتر نسخۀ خطی)

لغت نامه دهخدا

ساق دست

(قِ دَ)

ساعد. رجوع به ساعد شود

لغت نامه دهخدا

شوم دست

(دَ)

بدیمن. مقابل خوش یمن. نحس:
نگفتم که با رستم شوم دست
نشاید بر این بوم ایمن نشست.
فردوسی.
به آهنگرش گفت کای شوم دست
ببندی و بسته ندانی شکست.
فردوسی

لغت نامه دهخدا

سرم دست

(سِ رَ دَ)

آنکه دست او از کار بسیار کردن از آبله خراشیده باشد. (آنندراج) (غیاث) ، کسی که بر دست خود پنبه پیچیده و کارهای سخت و دشوار را میتواند بجا آورد. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

نیم دست

(دَ)

مسند کوچک. (رشیدی) (جهانگیری) (برهان قاطع) (انجمن آرا) (آنندراج) (غیاث اللغات). تخت خرد. مسند خرد. (فرهنگ خطی). چه، دست به معنی صدر و مسند عالی است. (برهان قاطع) (آنندراج) :
دست آفت بدو چگونه رسد
که در او نیم دست دستور است.
انوری (از انجمن آرا).
، نصف واحد کامل از چیزی مانند نیم دست صندلی یعنی سه صندلی. (از فرهنگ فارسی معین). نیمی از یک دست ابزار خانه. رجوع به دست شود

لغت نامه دهخدا

نرم دست

(نَ دَ)

نوعی از پارچه و جامۀ تنک و ملایم است که آن را به شیرازی نرمه گویند. (برهان قاطع) (از فرهنگ نظام) (آنندراج) (ناظم الاطباء). جامه و پارچۀ تنک نازکی است که نرمه هم گویند. (فرهنگ خطی) :
چو دال شرب سفید است و نرم دست بنفش
بیا بنفشه و نرگس به گلستان بنگر.
نظام قاری.
نرم دستی که به هجرانش شب اندر روزم
تافته روز من و مانده به عشقش افکار.
نظام قاری

لغت نامه دهخدا

سام دست

(دَ)

آنکه در جلدی و چابکی چون سام باشد. دارندۀ دست بمانند دست سام:
چابکی چرب دست و شیرین کار
سام دستی و نام او سمنار.
نظامی

لغت نامه دهخدا

خام دستی

(دَ)

ناتجربه کاری (غیاث اللغات) :
نه چون خامکاری که مستی کند
بخامه زدن خام دستی کند.
نظامی.
دید آخر ساعد چون نقرۀ خامش رقیب
شد خراب از خام دستیهای جانان خانه ام.
صائب (از آنندراج).
بدست غیر دادی ساعد چون نقرۀخامت
بقربان سرت گردم مکن این خام دستیها.
مخلص کاشی (ازآنندراج).
، مال بیمصرف خرج کردن. (ازغیاث) ، نارضایتی. (اشتینگاس)

لغت نامه دهخدا

بام سست

(سُ)

که بام نااستوار دارد. که بام استوار و محکم ندارد.

لغت نامه دهخدا